De Nogo Trap
Justin (links) is sinds een ongeluk vanaf zijn nek verlamd. Hij maakt nu deel uit van een klinische proef onder leiding van Prof. Dr. Jan Schwab (rechts).
Onderzoekers in de VS testen een revolutionaire drug. De hoop is dat het kan helpen zenuwen te herwinnen en lichaamselijke functies te herstellen van mensen met ruggenmergletsel.
Justin ligt in een behandelkamer in het Wexner Medical Center van de Ohio State University. De muren zijn witgekalkt. De kamer is gevuld met medische apparatuur en de onmiskenbare geur van ontsmettingsmiddelen hangt in de lucht. Justin's ogen zijn gesloten. Zijn magere benen steken onder de sprei vandaan. Een fysiotherapeut die naast hem staat test met een veiligheidsspeld of en waar Justin enig gevoel ervaart.
Terwijl de fysiotherapeut aantekeningen maakt, deelt de jonge Amerikaan zijn verhaal met ons: "Ik had een ongeluk in 2017, in mijn achtertuin." Zoals zo vaak genoot Justin van tijd op zijn trampoline toen een draai misging. Het zag er niet echt ernstig uit, maar de jonge student viel helaas en brak zijn halswervelkolom. Door een verwonding aan zijn ruggenmerg raakte hij verlamd. Hij kan niet lopen, kan zijn lichaam nauwelijks voelen en heeft beperkte handbewegingen. Wat hem echter het meest dwarszit, is dat de dwarslaesie elk aspect en elke seconde van zijn leven bepaalt. "Ik mis het om 'last minute' te kunnen zijn," zegt hij. "Ik moet zoveel dingen in mijn dagen plannen. Vroeger, als ik ergens moest zijn, kon ik gewoon wakker worden, uit bed rollen, een hapje eten en er heel gemakkelijk komen."
Interceptor-molecule bevordert zenuwgroei
Justin is naar het Wexner Medisch Centrum gekomen om deel te nemen aan een klinische proef. De proef omvat het testen van een geneesmiddel dat bedoeld is om mensen zoals hijzelf te helpen: patiënten die lijden aan een chronische dwarslaesie, d.w.z. langer dan een jaar verlamd zijn. Het medicijn moet ervoor zorgen dat de aangetaste zenuwvezels weer aangroeien, waardoor de patiënten weer belangrijke lichaamsfuncties krijgen. Maar is dat wel mogelijk?
Veiligheidsspelden, wattenstaafjes en taststiften worden gebruikt om vast te stellen of de patiënt iets kan voelen.
"Het is zo," zegt initiatiefnemer Stephen Strittmatter. De Yale-professor heeft de afgelopen decennia hard gewerkt aan het oplossen van de puzzel hoe beschadigde zenuwen kunnen worden aangezet tot hergroei. "Wanneer iemand een zenuwbeschadiging oploopt, worden de vezels tussen de zenuwcellen onderbroken, maar blijven er veel in leven. We moeten ze opnieuw verbinden, het neurale netwerk herstellen", legt hij uit. Dit kan niet met natuurlijke middelen worden bereikt. De beschadigde zenuwen willen eigenlijk weer aangroeien, maar verschillende eiwitten verhinderen dat. "We ontdekten een receptor voor drie belangrijke eiwitten en ontwikkelden een onderscheppingsmolecuul dat de 'Nogo-val' wordt genoemd," legt Strittmatter uit. Deze Nogo-val schermt de receptor van de zenuwvezel af van detectie door de eiwitten. Het resultaat: de zenuwvezel kan weer aangroeien en nieuwe verbindingen vormen.
De "Nogo trap" wordt geïnjecteerd in het ruggenmergvocht.
Injectie in het ruggenmergvocht
Deze aanpak heeft in experimenten al veel succes opgeleverd. Toen Strittmatter de Nogo-val injecteerde in het ruggenmergvocht van verlamde ratten, kon een derde van de verlamde dieren weer volledig bewegen. Na deze succesvolle preklinische resultaten wordt de Nogo-val sinds 2019 onder leiding van Strittmatter onderworpen aan een klinische proef met mensen met een dwarslaesie. Het doel is om te bepalen of het middel ook veilig en effectief is bij mensen. Het Wexner Medical Center is een van de zes instellingen die deelnemen aan de studie. Professor Jan Schwab is daar belast met de uitvoering van de studie. Hij heeft Justin en andere deelnemers de afgelopen maanden gevolgd en legt de procedure uit: "De patiënten krijgen verschillende infusies. We injecteren de medicatie rechtstreeks in het ruggenmergvocht via de lendenwervelkolom. Hierdoor kan het zich direct op de plaats van het letsel richten en het hele ruggenmerg beïnvloeden."
Motorische vaardigheidstesten bepalen of een patiënt een sleutel in een slot kan draaien.
Vervolgens wordt aan de hand van talloze tests bepaald of de patiënten vooruitgang boeken in hun vermogen om te bewegen en te voelen. Daarom brengt Justin van negen uur 's ochtends tot vier uur 's middags door in de kliniek. Met veiligheidsspelden en wattenstaafjes wordt beoordeeld of zijn zintuiglijk vermogen is verbeterd. Dit wordt gevolgd door tests met betrekking tot armkracht, alledaagse situaties en fijne motoriek. Is zijn greep ontwikkeld? Kan hij een sleutel in een slot steken en omdraaien? Kan hij zelfstandig een glas water inschenken? De bevindingen worden nauwgezet geregistreerd. Aan de hand daarvan kunnen de onderzoekers later conclusies trekken of er werkelijk nieuwe zenuwverbindingen zijn ontstaan.
Prof. Stephen Strittmatter (links) is de initiatiefnemer van de klinische proef, Prof. Dr. Jan Schwab (rechts) leidt de proef in Ohio.
Wat is ruggenmergvloeistof?
Het ruggenmergvocht (of cerebrospinaal vocht) omgeeft het ruggenmerg en beschermt het tegen schokken.
Hoge verwachtingen
"Het is een ingewikkelde studie die hoge eisen stelt aan alle betrokkenen", legt Strittmatter uit. "Maar als het slaagt, zou het de deur openen naar een geheel nieuwe klasse geneesmiddelen." Schwab heeft ook hoge verwachtingen: "Deze studie is echt uniek. Als het slaagt zoals gehoopt, is het een belangrijke mijlpaal."
De twee neurologen zijn nog onzeker of hun onderzoek met succes zal worden beloond. De eerste resultaten wijzen erop dat het medicijn veilig is en goed wordt verdragen. Belangrijk is ook dat de studie geblindeerd is. Dit betekent dat sommige patiënten een infuus met het geneesmiddel (Nogo-val) krijgen, terwijl anderen alleen een placebo krijgen. Dit is de enige manier waarop onderzoekers wetenschappelijk relevante gegevens kunnen verzamelen. Zelfs Justin weet niet wat voor medicijn ze in zijn rug hebben gespoten. Toch is dat niet zijn belangrijkste motivatie. Hij begrijpt dat de bevindingen die gegenereerd worden voor ruggenmergonderzoek van onschatbare waarde zijn. "Ik doe mee aan het onderzoek omdat ik wil helpen," legt hij uit. "Bovendien vervult het me met hoop." De hoop dat het onderzoek vooruitgang boekt en ooit zal resulteren in een genezing. Wat zou hij als eerste doen als het zover is? "Als ik ooit weer zou kunnen lopen, zou ik waarschijnlijk ergens gaan dansen. Dansen met mijn vriendin. Dat is waarschijnlijk het eerste wat ik zou doen."
Hoe de Wings for Life Foundation supporten
Wings for Life begon het onderzoeksproject van Strittmatter in de beginfase te financieren en heeft het vervolgens met succes naar de klinische testfase begeleid. De stichting heeft het onderzoek met zeven miljoen US dollar gefinancierd - het hoogste financieringsbedrag tot nu toe.
Wat is de huidige status?
In deze studie werden de veiligheid en de verdraagbaarheid van het toegepaste geneesmiddel getest. Uit de eerste bemoedigende gegevens blijkt dat zich geen ernstige bijwerkingen hebben voorgedaan. Momenteel worden alle gegevens van deze studie geëvalueerd en met elkaar vergeleken. De definitieve resultaten zijn nog niet bekend.
Deelname aan de studie geeft Justin hoop.
Afbeeldingscredits: Michale Millay
